توصیه‌های تغذیه‌ای برای عملکرد مطلوب مغز کودکان و نوجوانان

به گزارش مجله خبری نگار،آمنه مصیبی دهکردی ، با اشاره به نیاز‌های تغذیه‌ای کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۸ سال اظهار کرد: در سنین مدرسه سرعت رشد همچنان ادامه دارد که دوران بلوغ نیز با شروع جهش رشد همراه است بنابراین تأمین انرژی مورد نیاز بسیار ضروری است.

وی افزود: میزان انرژی مورد نیاز نوجوانان، به دلیل تفاوت در اندازه بدن، میزان تحرک و سرعت رشد آن‌ها متفاوت است و هر چه میزان تحرک و فعالیت بدنی نوجوان بیشتر باشد به انرژی بیشتری نیاز دارد.

مصیبی دهکردی با اشاره به منابع دریافت انرژی بیان کرد: کربوهیدرات‌ها که بیشتر در نان و غلات وجود دارند و همچنین چربی‌ها، منابع تأمین‌کننده انرژی هستند و پروتئین نیز برای نگهداری و ترمیم بافت‌ها، ساختن سلول‌ها و بافت‌های جدید مورد نیاز است. ترکیبی از پروتئین حیوانی و گیاهی به شرط اینکه انرژی دریافتی نوجوان کافی باشد، می‌تواند نیاز بدن برای رشد را تأمین کند. توصیه می‌شود پروتئین حیوانی مانند پروتئین موجود در شیر، گوشت و تخم مرغ که پروتئین با کیفیت محسوب می‌شوند در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود.

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: در صورتی که در میان وعده، نان و پنیر، نان و تخم مرغ، کتلت، انواع کوکو‌ها مثل کوکوی سیب زمینی و کوکوی سبزی و یا شیر و کیک مصرف شود، بخشی از پروتئین مورد نیاز این کودکان و نوجوانان تأمین می‌شود.

مصیبی دهکردی با اشاره به اهمیت ویتامین‌ها و املاح معدنی عنوان کرد: ویتامین‌ها و املاح معدنی از طریق شش گروه غذایی اصلی باید در برنامه غذایی روزانه گنجانده و به بدن برسند؛ برخی از ویتامین‌ها و املاح معدنی در دوران رشد نقش اساسی دارند و کمبود آن‌ها موجب اختلال رشد نوجوان می‌شود. شایعترین کمبود‌های ویتامین در این دوران، کمبود ویتامین A و D و شایعترین کمبود‌های املاح شامل کمبود ید، آهن، روی و کلسیم است که باید به این نکات توجه شود.

وی در خصوص اهمیت مصرف صبحانه تصریح کرد: نخوردن صبحانه می‌تواند آثار منفی بر یادگیری نوجوانان داشته باشد. در شرایط ناشتای کوتاه مدت معمولا سطح گلوکز خون به نحوی تنظیم می‌شود که به عملکرد طبیعی مغز لطمه وارد نشود، اما اگر مدت زمان ناشتایی طولانی‌تر شود، به دلیل افت قند خون، مغز قادر به فعالیت طبیعی خود نیست و در نتیجه یادگیری و تمرکز حواس مختل می‌شود.

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت خوزستان افزود: نوجوانانی که صبحانه نمی‌خورند بیشتر در معرض اضافه وزن و چاقی قرار دارند. نخوردن صبحانه و ناشتایی طولانی مدت موجب افت قند خون می‌شود و در نتیجه در وعده ناهار به علت گرسنگی و اشتهای زیاد، غذای بیشتری مصرف می‌شود که در نهایت اضافه وزن و چاقی را به دنبال دارد.

وی بیان کرد: برای اینکه کودک یا نوجوان اشتهای کافی برای خوردن صبحانه داشته باشند باید شام را در ساعات ابتدای شب مصرف کند و شب در ساعت معین بخوابد تا صبح بتواند زودتر بیدار شود و وقت کافی برای خوردن صبحانه داشته باشد. اگر والدین صبحانه را به عنوان یک وعده غذایی مهم تلقی کنند و هر روز دور سفره صبحانه بنشینند، خود مشوق کودک و نوجوان برای صرف صبحانه خواهند بود.

مصیبی دهکردی توصیه کرد: والدین باید سحرخیزی، ورزش و نرمش صبحگاهی و خوردن صبحانه در محیط گرم خانواده را به کودک یا نوجوان خود بیاموزند.

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: مصرف غذا‌هایی مثل فرنی، شیربرنج، حلیم و عدسی، انواع آش‌های محلی از ارزش غذایی بالایی برخوردارند می‌توان این غذا‌ها را در وعده صبحانه به کودک و نوجوان داد. غذا‌هایی مانند نان و پنیر و گردو، نان و تخم مرغ و گوجه فرنگی، نان و کره و مربا، نان و کره و عسل، نان و پنیر و خرما، همراه با یک لیوان شیر، یک صبحانه سالم و مغذی برای کودک و نوجوان محسوب می‌شوند.

وی عنوان کرد: یکی از دلایل نخوردن صبحانه توسط کودک و نوجوان، تکراری و یکنواخت بودن آن است. تنوع در صبحانه، این افراد را به خوردن صبحانه تشویق می‌کند.

مصیبی دهکردی با اشاره به برخی میان وعده‌های سالم گفت: کودکان در سنین مدرسه و بلوغ علاوه بر سه وعده غذایی اصلی به میان وعده نیاز دارند. در این سنین باید برای نگهداشتن غلظت قند خون در حد طبیعی، هر چهار تا شش ساعت غذا مصرف شود تا فعالیت سیستم عصبی و عملکرد مغز در حد مطلوب باقی بماند.

وی بیان کرد: ارزش غذایی میان وعده‌ها باید در نظر گرفته شود. مصرف موادی مانند چیپس، غلات حجیم شده مثل انواع پفک ارزش غذایی کمی دارند بنابراین استفاده از کشمش، نخودچی، انجیر خشک، توت خشک، برنجک، عدس بوداده، گندم بوداده، بادام، پسته، گردو، برگه زردآلو، انواع میوه‌ها ماند سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، زردآلو و لیمو شیرین، سبزی‌هایی مانند هویج، کاهو و خیار، ساندویچ‌هایی مانند نان و پنیر و سبزی، انواع کوکو و کتلت، نان، پنیر و خرما می‌تواند به عنوان میان وعده در برنامه غذایی این گروه سنی قرار بگیرد.

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: به طور کلی تشویق کودکان و نوجوانان به استفاده از تنقلات سنتی و در دسترس مثل نخودچی، کشمش، گندم بو داده، عدس بو داده و انواع خشکبار که سالم‌تر و مغذی‌تر از چیپس، پفک، شیرینی و شکلات هستند یک راهکار عمده برای ترویج الگوی غذایی صحیح و تامین بخشی از نیاز‌های تغذیه‌ای کودکان و نوجوانان است.